Adet gördüğünüzde vücudunuz aslında rahiminizdeki endometriyum tabakasını atmaktadır. Normalde bu doku sadece rahimin içinde gelişmektedir. Fakat rahim dışında, yumurtalıklarda veya tüplerde de gelişebilmektedir. Hatta mesane veya ince bağırsaklarınızda bile gelişebilir. Bu durum endometriyozis olarak adlandırılır. Bu doku gelişimi organlarınızı ve dokunduğu diğer yapıları tahriş edebilir. Bu durum da ağrıya neden olur. Bu organların üzerinde yara dokularının veya adezyonların oluşmasına neden olabilmektedir.
Endometriyozisli kadınlarda karnın alt kısmında veya pelviste ağrı olur (özellikle de adet dönemlerinde). Bazı Endometriyozisli kadınlarda ise önemli bir ağrı olmayabilir. Sıklıkla endometriyum dokusu ve oluşan yara dokusu gebe kalmayı zorlaştırabilir ya da imkansız hale getirebilir. Kısır kadıların % 30 – % 50’sinin endometriyozisi vardır.
Endometriyozisim varsa nasıl anlayabilirim?
Doktorunuz belirtiler bilmek isteyecektir ama endometriyozisinizin olup olmadığını anlamanın tek kesin yolu laparoskopidir. Bu ameliyatta cerrah endometriyozis dokusuna bakacaktır. Bazen endometriyozis yumurtalığınızda gelişebilir ve bir kist oluşturabilir. Endometriyozisli kadınlarda bu kistler yaygın olarak görülmektedir. Bu kistlerin (endometriyomaların) ameliyatla alınması gerekebilir (yaygın olarak laparoskopla alınır).
Laparoskopi nasıl yapılmaktadır?
Laparoskopi çok küçük kesilerle yapıldığı için minimal invaziv cerrahi olarak adlandırılır. Kameralı ince bir alet olan laparoskop bir kesiden yerleştirilir ve böylece doktorun endometriyozisi görebilmesi sağlanır. Yerleştirilen küçük aletlerle endometriyum dokusu ve adezyonlar alınır. Kesiler çok küçük olduğu için işlemden sonra derinizde çok küçük yaralar olacaktır. Genellikle ameliyat günü evinize gidebilir ve her zamanki aktivitelerinizi yapabilirsiniz.
Tabii ki her ameliyatta olduğu gibi küçük bir komplikasyon riski bulunmaktadır. Bunlar; kanama, enfeksiyon, anesteziye tepki, bağırsaklarınızda ve diğer organlarınızda hasardır. Bu riskler çok nadirdir.
Ameliyat sonrası gebe kalabilecek miyim?
Endometriyozisin büyüklüğüne bağlı olarak ameliyat gebe kalma şansınızı artırmaktadır. Doktorlar şansınızın ne olduğunu tam olarak bileceklerdir. Ameliyattan itibaren makul bir süre geçtikten sonra gebe kalmazsanız, yeni bir problem olmadıkça yeniden ameliyat olmanız yardımcı olmayacaktır. Çünkü ikinci ameliyat başarı şansını artırmamaktadır. Kısırlık tedavileri sıklıkla ameliyat olmadan endometriyozisin etkilerinin üstesinden gelebilmektedir fakat endometriyomanın kaybolmasını sağlayamaz.